Mỹ Hằng/Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Tây Ninh

Tây Ninh là vùng đất giàu tiềm năng nông nghiệp, nơi hội tụ nhiều loại cây trồng đặc sản. Trong đó, nổi bật với cây mãng cầu – loại cây gắn liền với hình ảnh núi Bà Đen và được xem là “đặc sản vàng” của địa phương. Những năm gần đây, tỉnh đã tập trung xây dựng thương hiệu mãng cầu nhằm nâng cao giá trị, khẳng định uy tín và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Mãng cầu Tây Ninh hiện được trồng chủ yếu trên các triền dốc, nền đất phù sa cổ với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt. Chính yếu tố tự nhiên này đã tạo nên chất lượng vượt trội của quả mãng cầu: thịt quả dai, thơm tự nhiên, vị ngọt thanh – hương vị phù hợp với thị hiếu của đông đảo người tiêu dùng. Toàn tỉnh có khoảng 5.600 ha trồng mãng cầu, tập trung nhiều ở các vùng gần núi Bà Đen như Tân Ninh, Tân Châu, Dương Minh Châu.

Đặc biệt, sản phẩm này đã được cấp chỉ dẫn địa lý “Mãng cầu Bà Đen - Tây Ninh” cho 8 xã, phường có vùng sản xuất tập trung, gồm: xã Dương Minh Châu (xã Suối Đá, xã Phan cũ), phường Ninh Thạnh (xã Bàu Năng, phường Ninh Thạnh cũ), phường Bình Minh (xã Thạnh Tân, xã Tân Bình, phường Ninh Sơn cũ), xã Tân Phú (xã Tân Hưng cũ). Cùng với đó, giống mãng cầu bản địa (bông xoắn, bông thẳng) của tỉnh đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và PTNT cũ) cho phép lưu hành đặc cách theo Quyết định 326/QĐ-TT-CCN ngày 8/7/2024 của Cục Trồng trọt, với mã số CNLH.2024.76. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để bảo tồn, phát triển nguồn giống đặc trung, đồng thời khẳng định nguồn gốc, uy tín và vị thế riêng biệt của mãng cầu Tây Ninh trên thị trường nông sản Việt Nam.

Song song đó, nhiều mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn đã hình thành, trong đó nổi bật là mãng cầu Minh Trung (Tân Châu) – sản phẩm được công nhận OCOP 4 sao của tỉnh vào năm 2022. Với quy trình canh tác theo hướng VietGAP, hữu cơ, sản phẩm này có bao bì, nhãn mác, mã QR truy xuất nguồn gốc rõ ràng, được phân phối tại nhiều hệ thống siêu thị và cửa hàng nông sản sạch, đồng thời từng bước tiếp cận thị trường xuất khẩu. Thành công của mãng cầu Minh Trung là minh chứng cho hiệu quả từ việc sản xuất theo chuỗi giá trị, đồng thời là “hạt nhân” quan trọng trong chiến lược xây dựng thương hiệu nông sản đặc trưng của tỉnh.

Tỉnh Tây Ninh cũng chú trọng đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh mãng cầu gắn với phát triển du lịch sinh thái – tham quan vườn mãng cầu. Việc phát triển sản phẩm chế biến từ mãng cầu như mãng cầu sấy, nước ép, kẹo mãng cầu đang được quan tâm nhằm gia tăng giá trị và đa dạng hóa sản phẩm.

Tuy vậy, việc xây dựng thương hiệu mãng cầu Tây Ninh cũng đối diện với không ít khó khăn: công nghệ bảo quản sau thu hoạch còn hạn chế, yêu cầu khắt khe từ thị trường xuất khẩu, và sự cạnh tranh từ các vùng trồng khác. Để vượt qua thách thức, tỉnh định hướng mở rộng mô hình liên kết giữa nông dân - hợp tác xã - doanh nghiệp, đầu tư công nghệ chế biến sâu, đồng thời đẩy mạnh quảng bá sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử và thị trường quốc tế.

Mãng cầu Tây Ninh, với vùng trồng đặc thù, giống bản địa được công nhận lưu hành đặc cách, sản phẩm OCOP tiêu biểu và chỉ dẫn địa lý được bảo hộ. Mãng cầu không chỉ là quả ngọt mang lại thu nhập cho nông dân mà còn là biểu tượng văn hóa - nông nghiệp của địa phương. Việc xây dựng thương hiệu mãng cầu cũng chính là xây dựng thương hiệu cho nông sản Tây Ninh, nâng cao hiệu quả sản xuất và đời sống người dân ở nông thôn, đưa hình ảnh tỉnh nhà vươn xa trên bản đồ nông sản Việt Nam./.